2. Abdülhamid Han; Bizim İçin Ne İfade Eder?

Veya şöyle açıkça soralım biz neden 2. Abdülhamid Han'ı severiz, vefatının üzerinden bir asır geçmesine rağmen asla eksilmeyen bir tutkuyla neden ona karşı muhabbet besleriz?

Dindar, ferasetli ve basiretli bir padişah olduğu için mi yoksa reformist, atılımcı ve yenilikçi bir devlet adamı olduğu için mi?

Belki de hepsi ya da hiçbiri...

Şurası muhakkak ki milletimizin sinesinde ona karşı duyulan sevginin yegâne sebebi icraatları ve eserlerinden ziyade onun verdiği kavgadır. Devletin her yönden kuşatıldığı bir dönemde "yeniden nizâm-ı âlem" diyerek ortaya koyduğu şuurdur. Zaten kendisinin zihin dünyasını kavramak da buradan geçer. Çünkü "Abdülhamid Han'ı anlamak" dediğimiz şey o döneme dair alelâde ayrıntıları bilmekten öte onun verdiği mücadelenin özüne vâkıf olmakta saklıdır.

Kaynakça: Göksultan, S.9 (Eşik Yayınları)